Δείτε 13 δεισιδαιμονίες και το πως αυτές προέκυψαν.
Μαύρες Γάτες
Τις μαύρες γάτες τις θεωρούσαν από παλιά στις Δυτικές κουλτούρες ως σημάδι κακής τύχης και τις έχουν συνδέσει με μάγισσες, ενώ πολλές κουλτούρες πιστεύουν πως όταν μία μαύρη γάτα διασχίζει το δρόμο σου, αυτό σημαίνει πως θα σε βρει κάποια καταστροφή ή ακόμα και θάνατος. Οι τζογαδόροι φοβούνται ιδιαίτερα την κατάρα της μαύρης γάτας, πολλοί από τους οποίους πιστεύουν πως εάν δουν μία μαύρη γάτα ενώ πηγαίνουν στο καζίνο, θα πρέπει να εγκαταλείψουν τα πλάνα τους να παίξουν εκεί. Ωστόσο οι μαύρες γάτες δεν σημαίνουν μόνο άσχημα νέα. Σε κάποιους πολιτισμούς βέβαια, συμπεριλαμβανομένων της Ιαπωνίας, της Μεγάλης Βρετανίας και της Ιρλανδίας, ισχύει το αντίθετο, δηλαδή οι μαύρες γάτες θεωρούνται πως φέρνουν τύχη.
Μάκβεθ
Οι ηθοποιοί μπορoύν να γίνουν μία πολύ προληπτική ομάδα. Και πουθενά αυτό δεν είναι πιο προφανές από το έργο Μάκβεθ, του Σαίξπηρ (στην παραπάνω φωτογραφία βλέπουμε τον Ίαν ΜακΚέλεν και την Τζούντι Ντενς σε μία παραγωγή του έργου το 1976). Η δεισιδαιμονία έχει να κάνει με το γεγονός πως λέγοντας «Μάκβεθ» στο θέατρο (εκτός φυσικά από την ώρα που παίζεται το έργο) αυτό θα φέρει ατυχία στην παραγωγή, γι’ αυτό και οι ηθοποιοί το λένε απλώς «The Scottish Play». Παραγωγές του Μάκβεθ λέγεται πως υπήρξαν σκέτος μαγνήτης καταστροφών, με το μύθο να λέει πως μία φορά ο πρωταγωνιστής σκοτώθηκε όταν χρησιμοποιήθηκε ένα αληθινό σπαθί αντί για ένα ψεύτικο.
Η άλλη πιο γνωστή πρόληψη των ηθοποιών είναι πως εάν ευχηθείς σε κάποιον «καλή τύχη» πριν βγει στην σκηνή, αυτό θα του φέρει στην πραγματικότητα το αντίθετο. Γι’ αυτό οι ηθοποιοί εύχονται ο ένας στον άλλον «break a leg», υπό την έννοια πως με το να εύχονται κακή τύχη, αυτό θα φέρει το αντίθετο αποτέλεσμα. Η ακριβής καταγωγή αυτής της δεισιδαιμονίας δεν είναι ξεκάθαρη, αλλά πιστεύεται πως έχει τις ρίζες της στα 1920.
Gargoyles
Έχοντας μία σειρά από γκροτέσκ αγάλματα και πρόσωπα έξω από το κτίριό σου, μπορεί να μην είναι το πλέον προφανές πράγμα να κάνεις, όμως η συχνότητα με την οποία τα συναντά κάποιος -από τα «Hunky Punks» και τα αρκετά άσεμνα «Sheela na gigs» της Ιρλανδίας και της Βρετανίας, μέχρι τα πραγματικά Gargoyles, όπως εκείνο πάνω από τον καθεδρικό της Notre Dame στο Παρίσι- αποδεικνύει το αντίθετο. Για να μπούμε σε τεχνικά θέματα, είναι ένα είδος «αποτροπαϊκής» μαγείας, κάτι που έχει ως πρόθεση να τρομάξει το κακό. Και τα πραγματικά gargoyles υπηρετούν επίσης έναν άλλον πιο πρακτικό σκοπό, αφού τα στόματά τους είναι στόμια απ’ όπου φεύγει το νερό της βροχής από τις στέγες των εκκλησιών.
Dead Man’s Hand
Το Dead Man’s Hand – ένα ζευγάρι από μαύρα οκτάρια και ένα ζευγάρι από μαύρους άσσους, συν ένα οποιοδήποτε πέμπτο χαρτί- θεωρείται ένα άτυχο χαρτί στο πόκερ (έστω κι αν στην πραγματικότητα είναι ένα αρκετά καλό). Γιατί αυτό; Επειδή ο μύθος θέλει πως αυτά ήταν τα χαρτιά που κρατούσε ο Wild Bill Hickok, ο διάσημος σερίφης και πιστολάς της Άγριας Δύσης, όταν τον πυροβόλησαν και σκότωσαν ενώ έπαιζε πόκερ στο Deadwood το 1876. Υπάρχουν πολύ λίγες έστω ενδείξεις πως η ιστορία είναι αληθινή -δεν υπάρχει καμία αναφορά της εποχής για τα χαρτιά που κρατούσε- αλλά αυτό δεν έχει σταματήσει τους προληπτικούς τζογαδόρους να το πιστεύουν. Εάν δείτε ποτέ έναν χαρακτήρα σ’ ένα φιλμ να έχει αυτό το χαρτί, υπάρχει μία καλή πιθανότητα πως θα έχει ένα πολύ δυσάρεστο τέλος πολύ σύντομα.
Σταυρώνοντας τα δάχτυλα
Το να σταυρώνουμε τα δάχτυλα για καλή τύχη (ή, κάνοντάς το στα κρυφά, για να ξεφύγουμε να κρατήσουμε μία υπόσχεση) είναι κάτι που συνηθίζεται παγκοσμίως, ωστόσο η καταγωγή αυτής της πρόληψης είναι ασαφής. Μοιάζει πως είναι πιο συνήθης στις Χριστιανικές χώρες, κάτι που υποδεικνύει πως σχετίζεται με το Χριστιανικό σήμα του σταυρού. Ωστόσο, άλλοι υποστηρίζουν πως πρόκειται για μία παλιά Παγανιστική ή Σκανδιναβική χειρονομία, ή πιθανόν μία πρόληψη καλής τύχης που προήλθε από τους τοξότες κατά την διάρκεια του Εκατονταετούς Πολέμου ανάμεσα στην Βρετανία και την Γαλλία (οι τοξότες χρησιμοποιούσαν τα δύο βασικά τους δάχτυλα για να τραβήξουν το τόξο).
Σπασμένοι καθρέφτες
Είναι συνηθισμένη πρόληψη πως ένας σπασμένος καθρέφτης θα φέρει επτά χρόνια κακής τύχης. Πιστεύεται ως αυτή πεποίθηση έχει τη βάση της στην ιδέα πως ένας καθρέφτης μπορεί να «παγιδεύσει» ένα μέρος της ψυχής σου. Έτσι όταν ένας καθρέφτης σπάει, μέρος από την ψυχή σου σπάει κι αυτή. Αυτός είναι και ο λόγος που σε ορισμένες κουλτούρες καλύπτουν όλους τους καθρέφτες και τις επιφάνειες που αντανακλούν σ’ ένα σπίτι όταν κάποιος έχει πεθάνει, έτσι ώστε η ψυχή τους να μπορεί να φύγει από το κτίριο χωρίς να παγιδευτεί στον καθρέφτη.
Η Ημέρας της Μαρμότας
Η πρόληψη πως ένα μεγάλο τρωκτικό μπορεί να προβλέψει τον καιρό (εάν δει την σκιά του, τότε η άνοιξη θα έρθει νωρίς. Εάν δεν το κάνει τότε o χειμώνας θα συνεχίσει για έξι ακόμα εβδομάδες) μπορεί να μοιάζει γελοία. Αυτό όμως δεν την σταματά από το να είναι απίστευτα δημοφιλής στην Αμερική και στον Καναδά, τόσο πολύ που μία από τις πιο διάσημες μαρμότες, ο Punxsutawney Phil της Πενσιλβανίας, αποθανατίστηκε στο φιλμ που έφερε το ίδιο όνομα (παραπάνω φωτο). Η παράδοση που θέλει τις σκιές των ζώων να προβλέπουν τον ερχομό της άνοιξης, κρατάει από την παλιά Γερμανική δεισιδαιμονία της «Candlemas Day», έθιμο που το έφεραν στην Αμερική οι Γερμανοί μετανάστες.
Όμως πόσο καλός είναι ο Punxsutawney Phil ως μετερεωλόγος; Πολύ κακός είναι η αλήθεια. Σύμφωνα με το Stormfax Weather Almanac, ψάχνοντας το ρεκόρ του για ένα διάστημα πάνω από ένα αιώνα, η πρόβλεψή του αποδείχθηκε σωστή μόνο κατά ένα ποσοστό 39%.
Χυμένο αλάτι
Είναι μία παλιά δεισιδαιμονία αυτή που θέλει όταν χύνεις κατά λάθος αλάτι να είναι ένα κακό σημάδι. Πιστεύεται πως η καταγωγή της κρατάει από την Χριστιανική παράδοση, επειδή ο Ιούδας ο Ισκαριώτης είχε ρίξει επίτηδες αλάτι στο Μυστικό Δείπνο λίγο πριν προδώσει τον Ιησού. Στην πραγματικότητα, οι ρίζες της είναι πολύ πιο… ρεαλιστικές. Μέχρι πρόσφατα, το αλάτι ήταν πολύ ακριβό, έτσι το να χύνεις ήταν κάτι μία ιδιαίτερη γρουσουζιά. Επίσης χρησιμοποιήθηκε ως ένα δείγμα φιλίας και φιλοξενίας. Το να χύνεις το αλάτι που σου προσέφερε ο οικοδεσπότης σου ήταν ένα κακό σημάδι.
Όπως σχεδόν με τις μαύρες γάτες, το να χύνεις αλάτι μπορεί να λειτουργήσει και αντίστροφα. Μία άλλη συνηθισμένη δεισιδαιμονία είναι πως εάν ρίξεις λίγο αλάτι πίσω από τον αριστερό σου ώμο αυτό φέρνει τύχη και κρατάει μακριά τον διάβολο.
666
Hexakosioihexekontahexaphobia – αυτός είναι ο τεχνικός όρος για το φόβο στον αριθμό 666, αλλιώς γνωστό ως Ο Αριθμός του Διαβόλου. Αυτή η πρόληψη σαφέστατα προέρχεται από τον Χριστιανισμό. Το νούμερο αναφέρεται στο Βιβλίο της Αποκάλυψης πως είναι ο εκπρόσωπος του Σατανά. Κέρδισε δημοτικότητα από την συχνότατη αναφορά του σε ταινίες όπως η Προφητεία (φωτό), και το πήρε πολύ στα σοβαρά ο πρώην Αμερικανός Πρόεδρος Ρόναλντ Ρίγκαν, ώστε όταν μετακόμισε σ’ ένα ιδιωτικό σπίτι προς το τέλος της προεδρίας του, έβαλε να αλλάξουν τον αριθμό του δρόμου από 666 σε 668.
Ωστόσο, μπορεί και όλοι να κάνουν λάθος όλο αυτό το διάστημα. Το 2005, μία ομάδα από σπουδαστές ανακάλυψε αποδείξεις πως ο αριθμός αρχικά ήταν ο 616 και όχι ο 666…
Περπατώντας κάτω από σκάλες
Περπατώνας κάτω από μία σκάλα θεωρείται ευρέως πως είναι γρουσουζιά. Πάρα κάποιες θεωρίες που υποστηρίζουν πως αυτό έχει να κάνει με το τρίγωνο που σχηματίζεται από τη σκάλα που αντιπροσωπεύει την Αγία Τριάδα της Χριστιανοσύνης, η πιο πιθανή εξήγηση είναι πολύ πιο απλή και προφανής. Περπατώνας κάτω από σκάλες είναι πραγματικά επικίνδυνο. Στην πραγματικότητα έχει να κάνει με την κοινή λογική να προστατευτεί η υγεία, ουσιαστικά μία συμβουλή ασφαλείας που απλώς την έχουν μεταμορφώσει σε μία δεισιδαιμονία.
Γράμματα αλυσίδες
Τα γράμματα αλυσίδας (chain letters) είναι ένα παλιό φαινόμενο, που φτάνει πίσω μέχρι το 1888. Πρόκειται για γράμματα που ζητούν από τον αποδέκτη τους να τα αντιγράψει και να τα μεταβιβάσει, συχνά προειδοποιώντας τους προληπτικούς πως κάποια τρομερή μοίρα θα τους περιμένει εάν δεν το κάνουν (συχνά δίνουν παραδείγματα από άσχημα πράγματα που έτυχαν σε ανθρώπους που δεν συνέχισαν να τα προωθούν).
Η άφιξη του email και μετά των social networks, που έκαναν ακόμα πιο εύκολη τη μεταβίβασή τους, φυσικά αύξησε την δημοφιλία του “chain mail”. Ενώ πολλά “chain letters” είναι απάτες που θέλουν να κλέψουν χρήματα, οι λόγοι πίσω από τα πιο προληπτικά είναι ασαφή… Πέρα από μία απλή επιθυμία να δει κανείς μέχρι πόσο πολύ μπορεί να εξαπλωθεί κάτι.
Η Μαύρη Χήρα
Η νυχτοπεταλούδα, Μαύρη Χήρα (Ascalapha odorata) θεωρείται ένας οιωνός θανάτου και ατυχίας, κατά μήκος της Καραϊβικής και της Κεντρικής και Νότιας Αμερικής. Στο Μεξικό πιστεύεται πως όταν μία Μαύρη Χήρα πετάξει στο σπίτι κάποιου που είναι άρρωστος, αυτό σημαίνει πως ο θάνατός του είναι κοντά. Στην Τζαμάικα, που είναι γνωστή ως “duppy bat”, πιστεύεται πως είναι μία χαμένη ψυχή και φέρνει μαζί της κακή τύχη. Ενώ αυτή η νυχτοπεταλούδα θεωρείται υπεύθυνη για δεισιδαιμονία, δεν είναι και η μόνη. Πεταλούδες κάθε είδους έχουν από παλιά συσχετιστεί με τον θάνατο σε πολιτισμούς της Κεντρικής Αμερικής.
Η Μαύρη Χήρα αναφέρθηκε με έναν ιδιαίτερα μακάβριο τρόπο στο μυθιστόρημα Σιωπή των Αμνών, αλλά αντικαταστάθηκε με την Death’s Head πεταλούδα της νύχτας στην κινηματογραφική έκδοση, πιθανότατα επειδή αυτή η πεταλούδα δείχνει πιο τρομακτική.
Ο αριθμός 13
Η πεποίθηση πως το νούμερο 13 είναι άτυχο είναι τόσο διαδεδομένη, που οι ρίζες της είναι ασαφής. Διαφορετικές θεωρίες την συνδέουν με την Χριστιανική παράδοση (για μία ακόμα φορά σχετίζοντάς την με το Μυστικό Δείπνο, όπου ο Ιούδας λέγεται πως κάθησε στην δέκατη τρίτη θέση στο τραπέζι), την λαϊκή παράδοση των Βίκινγκ (ο κατεργάρης θεός Λόκι που είναι ο δέκατος τρίτος) και το Περσικό ζωδιακό κύκλο (στον οποίο υπάρχουν δώδεκα ζώδια, αφήνοντας το νούμερο δεκατρία να αντιπροσωπεύει το χάος).
Ο συγκεκριμένος φόβος της Παρασκευής και 13ης κρατάει από τον 19ο αιώνα, συνδυάζοντας δύο παλιές προλήψεις: το φόβο του αριθμού 13 και την πεποίθηση πως οι Παρασκευές είναι άτυχες μέρες.
Ο νοσηρός φόβος του αριθμού 13 είναι γνωστή με τον τεχνικό όρο “triskaidekaphobia”, και είναι τόσο κοινή που πολλά κτίρια δεν έχουν 13ο όροφο, πηγαίνοντας κατευθείαν από το 12 στο 14.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου