Παρασκευή 16 Απριλίου 2021

«Μια μεγαλοφυία της Αναγέννησης». Λεονάρντο Ντα Βίντσι






Ο Λεονάρντο Ντα Βίντσι, ενόσω από το έργο του σώζεται ένα πολύ μικρό κομμάτι, αναπόσπαστα αποτελεί έναν ακόμα από τους σπουδαίους ζωγράφους της Αναγέννησης.








Ιταλός στην καταγωγή, γεννήθηκε στις 15 Απριλίου του 1452 στη Φλωρεντία, αποτελώντας το νόθο παιδί του δικηγόρου Πιέρο Ντα Βίντσι. Τα πρώτα χρόνια της ζωής του τα έζησε με τον πατέρα του και αργότερα στα 17 του, έχοντας γίνει αντιληπτό το ταλέντο του προς τη ζωγραφική και η καλλιτεχνική του φύση, έφυγε από κοντά του για να μαθητεύσει δίπλα στον σπουδαίο ζωγράφο της πόλης Αντρέα Ντελ Βερόκιο.


Επηρεασμένος από το ρεύμα της εποχής και την θρησκευόμενη αύρα της Ιταλίας, οι πρώτοι του πίνακες αναπαριστούσαν την Παναγία και προορίζονταν για ιδιωτικό ή και δημόσιο προσκύνημα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα ο γνωστός πίνακάς του Η Παναγία με το γαρύφαλλο, όπου σήμερα κοσμεί την Πινακοθήκη του Μονάχου.


Το ταλέντο του είναι πολύπλευρο με αξιόλογες πτυχές. Πέραν από ζωγράφος θεωρείται γλύπτης και αρχιτέκτονας, μουσικός, επιστήμονας, μελετητής και εφευρέτης με χαρακτηριστικό του γνώρισμα να διατηρεί μανιωδώς σημειωματάρια γενικών περιεχομένων καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής του.


Το έτος 1482, θα αναχωρήσει από τη Φλωρεντία και θα μεταβεί στο Μιλάνο αφήνοντας πελάτες δυσαρεστημένους και ημιτελή έργα, θέλοντας να ξεφύγει από μια φρενήρη τροχιά που έχουν θέσει τον ίδιο και τη ζωή του, οι ομοφυλοφιλικές του σχέσεις που αγγίζουν πολλές φορές τα όρια της σοδομίας!


Η γνωριμία του με το δούκα Λουδοβίκο Σφόρτσα θα του επιφέρει τον αριστουργηματικό πίνακα όλων των εποχών ριζοσπαστικού χαρακτήρα, Μυστικό Δείπνο, τεραστίων διαστάσεων, καλύπτοντας εμβληματικά έναν ολόκληρο τοίχο μοναστηριού. Ο πίνακας περιγράφει λεπτομερώς την αναταραχή που ξεσπά μετά την αποκάλυψη του Ιησού Χριστού προς τους μαθητές του σχετικά με την επικείμενη προδοσία. Η αγωνία, η θλίψη, ο φόβος, ο θυμός και οι αντιδράσεις των μαθητών που χειρονομούν και φωνασκούν μεταξύ τους, έρχονται σε αντιπαράθεση με όλων των εποχών τους πίνακες αντίστοιχου θέματος που περιγράφουν έναν φιλήσυχο και ενάρετο εικονολατρικό μυστικό δείπνο.





Αξίζει να αναφερθεί, ότι το συγκεκριμένο έργο στη διάρκεια των χρόνων υπέστη σοβαρές ζημιές τόσο λόγω των κατασκευαστικών υλικών που δεν κατάφεραν να διατηρηθούν στη πορεία του χρόνου αλλά και της λεηλασίας των γαλλικών δυνάμεων, με αποτέλεσμα οι συντηρητές έργων τέχνης να καταβάλλουν τεράστιες προσπάθειες για να διατηρήσουν αναλλοίωτο μέρος του αριστουργήματος. Αποκορύφωμα αποτέλεσε ο βομβαρδισμός του κτιρίου στη διάρκεια του 2ου παγκοσμίου πολέμου, η μετέπειτα αποκατάστασή του εν έτη 1999 για να επιτευχθεί η αναστήλωσή του με τη σημερινή του μορφή, η οποία δυστυχώς παραμένει δυσδιάκριτη σε σχέση με την πρωτότυπη εκδοχή του.


Λίγα χρόνια αργότερα θα ταξιδέψει στη Βενετία για ένα μικρό διάστημα και θα επιστρέψει στη γενέτειρά του Φλωρεντία ως καταξιωμένος πλέον ζωγράφος. Εκείνη την περίοδο, η γνωριμία του με τον Φραντσέσκο ντελ Τζοκόντο και η επιθυμία του τελευταίου να χαρίσει στη σύζυγό του το πορτραίτο της, ήταν η αφορμή για τη δημιουργία του διάσημου πίνακα Μόνα Λίζα ή Τζοκόντα του οποίου η αξία εκτοξεύθηκε μετά από την αιφνίδια μα τελικά πρόσκαιρη κλοπή του από το Λούβρο.

Πρόκειται για το διασημότερο πίνακα του Λεονάρντο Ντα Βίντσι και έναν από τους πιο γνωστούς και πιο διφορούμενους πίνακες όλων των εποχών, λόγω της μυστηριώδους έκφρασης της γυναικείας εικόνας, της πρωτότυπης πόζας που μαρτυρά μια αίσθηση κίνησης και επιπλέον του φόντου του που αναπαριστά ένα δελεαστικό και όμορφο τοπίο πρωτόγνωρο για πορτραίτο.


Τα υπόλοιπα χρόνια μέχρι το τέλος του ο Λεονάρντο Ντα Βίντσι ταξιδεύει αρκετά, ασχολείται με τις επιστήμες και εστιάζει σε εφευρέσεις, έχοντας παραγκωνίζει αρκετά το καλλιτεχνικό του ταλέντο. Η ανθρώπινη ανατομία και η μελέτη της αποτελεί δέλεαρ για τον ίδιο και οι σχετικές θεωρίες του Βιτρούβιου περί ανθρώπου, αναδιαμορφώθηκαν και τελειοποιήθηκαν με τις γνώσεις και τις λεπτομερείς διατριβές του.


Ο κώδικας Ντα Βίντσι που τάραξε τα λιμνάζοντα νερά, οι θεωρίες του περί δακρύων και συναισθημάτων, οι επιστημονικές μελέτες που ως άλυτος γρίφος ταλαιπωρούν τους επιστήμονες και η ολιγάριθμη συλλογή του από πίνακες, είναι μερικά από τα χαρακτηριστικά που συνθέτουν το διαταραγμένο κάδρο της προσωπικότητάς του. Έφυγε από τη ζωή μετά από εγκεφαλικό επεισόδιο το 1519 και χρειάστηκαν σχεδόν 3 αιώνες για να αναγνωριστούν τα έργα του και να κατοχυρώσουν την αξία που τους πρέπει.


Κλείνοντας, αυτό που θα ήθελα να μείνει αναλλοίωτο παράδειγμα προς μίμηση στον αναγνώστη ολοκληρώνοντας το άρθρο, είναι η ρύση του καλλιτέχνη «η αδράνεια εξασθενίζει τη δύναμη του νου»…




Κατερίνα Σιδέρη

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου