Μία από τις πλέον σημαντικές εθνοτικές ομάδες που συνεχίζει να είναι εγκαταστημένη στη Βοιωτία είναι οι Αρβανίτες, οι οποίοι στη γλώσσα τους αυτοπροσδιορίζονται και ως ΄Αρμπεροι. Οι Αρβανίτες είναι εγκαταστημένοι κυρίως στα χωριά της περιοχής που συνορεύει με την Αττική, καθώς και στις ανατολικές περιοχές του νομού. Σήμερα είναι δίγλωσσοι, διατηρούν την ξεχωριστή τους αρβανίτικη ταυτότητα, ενώ έχουν ισχυρότατη εθνική ελληνική συνείδηση.
Οι Αρβανίτες εγκαταστάθηκαν στη Βοιωτία προς το τέλος της βυζαντινής περιόδου, προερχόμενοι από τη Βόρειο Ήπειρο και την κεντρική Αλβανία. Ειδικά, το μεγαλύτερο κύμα των Αρβανιτών της Βοιωτίας ήλθαν στη περιοχή μέσω Θεσσαλομαγνησίας, όπου στο μεταξύ είχαν επεκταθεί οι Σέρβοι, ενώ ένα άλλο ήλθε από την Άρτα και την Ακαρνανία μέσω Φωκίδας. Ουσιαστικά ήρθαν ως καλλιεργητές και πολεμιστές (προνοιασμένοι) στην υπηρεσία των δυτικών ξένων κατακτητών και συγκεκριμένα το 1383 μετά από πρόσκληση του Καταλανού Δούκα Αθηνών και Υπάτης Ραμόν ντε Βιλλανόβα. Αν και φαίνεται ότι υπήρχαν και παλαιότερες εγκαταστάσεις Αρβανιτών στη Βοιωτία, όπως δηλώνουν τα αρβανίτικα τοπωνύμια Κάπραινα (Ζαρκαδού) για τη Χαιρώνεια και Σκριπού (Αλμυρός) για τον Ορχομενό που αναφέρονται στο Χρονικόν του Μορέως. Οι κυρίαρχοι τούς πρόσφεραν γεωργική και κτηνοτροφική γη και απαλλαγή από τη φορολογία για ένα χρονικό διάστημα. Στην προσπάθειά του να προστατέψει τη Βοιωτία, ο Ραμόν ντε Βιλλανόβα εγκατέστησε τους Αρβανίτες στα βόρεια και ειδικά στη Λοκρίδα, στα χωριά Λιβανάτες, Τραγάνα, Μάζι, Μαρτίνο, Μαλεσίνα, Λάρυμνα και στα δυτικά και νότια (Ελικώνα), για να προστατέψει τη παραλία της Λιβαδόστρας και το δρόμο από την Άμφισα (Δελφούς), στα χωριά Κυριάκι, Ζερίκι, Χώστια, Δόμβραινα, Σουληνάρι και σε τριάντα περίπου άλλους οικισμούς της υπόλοιπης Βοιωτίας. Ο τρόπος εγκατάστασής τους έχει μελετηθεί από σημαντικούς ιστορικούς και αρχαιολόγους, όπως ο Ολλανδός Machiel Κiel και ο ΄Αγγλος John Bintliff. Οι Αρβανίτες εγκαταστάθηκαν αρχικά σε αμιγείς μικροοικισμούς, τις κατούνες (στη γλώσσα τους κατούντ) σε πεδινές και αργότερα σε ορεινές περιοχές του νομού (π.χ. Ελικώνα), στις παρυφές των χωριών. Κατόπιν, βαθμηδόν εισήλθαν και στους μεγαλύτερους οικισμούς–χωριά, τα οποία προϋπήρχαν στην πεδινή και ορεινή ζώνη. Αυτό προκύπτει από τις απογραφές των Οθωμανών των μέσων του 15ου αιώνα, μετά την Οθωμανική κατάκτηση. Σ’ αυτή την απογραφή, που έγινε για φορολογικούς λόγους, τα ορεινά χωριά, τα οποία σήμερα θεωρούνται αρβανίτικα, στο τέλος του 15ου αιώνα καταγράφηκαν ως χωριά Ρουμ, δηλ. ελληνικά, σε αντίθεση με τα πεδινά που ονομάζονται κατούνες και χαρακτηρίζονται ως αρβανιτοχώρια (Aρναούτκιοϊ). Η ακριβής έκταση των εγκαταστάσεων των Αρβανιτών δεν ήταν πάντα σταθερή. Γενικά όμως απέφευγαν να εγκατασταθούν κοντά στην Κωπαΐδα ή στις όχθες του Κηφισού, όπου κατά κανόνα δεν υπάρχουν αρβανίτικα χωριά, φοβούμενοι τα κουνούπια και την ελονοσία. Αλλά και αμιγείς αρβανίτικοι οικισμοί αλλοιώθηκαν ή εξαφανίστηκαν με τις εγκαταστάσεις πληθυσμών, κυρίως κτηνοτροφικών από άλλες περιοχές της Ελλάδας, Βλάχων, Σαρακατσάνων κ.ά. H διαδικασία πάντως της ανάμειξης / αφομόιωσης των διάφορων ομάδων είναι μια πολύ παλιά ιστορία στην περιοχή. Η διαφορά έγκειται στο ότι τότε ήταν πιο αργή, ενώ σήμερα ταχύτατη. Το σύνολο των Αρβανιτών της χώρας ανερχόταν το 1879 σε 176.120 άτομα και το 1907 σε 236.707. Οι αριθμοί αυτοί, ως ποσοστό επί τοις εκατό του συνόλου του πληθυσμού της Ελλάδας, ήταν 10,65 % και 9 % αντίστοιχα. Στον αριθμό των Αρβανιτών δεν υπολογίζονται όσοι ζούσαν σε αστικά κέντρα. Οι επίσημες πληροφορίες της Στατιστικής Υπηρεσίας για τον πληθυσμό των Αρβανιτών ήταν 58.916 ή 3,56 % για το 1879 [Απογραφή 1879] και 50.975 ή 1,94 % για το 1907 [Απογραφή 1907]. Τα 410 αρβανιτοχώρια ως προς την γεωγραφική κατανομή τους ήταν το 1907 κατανεμημένα: 1. Στην επαρχία Αττικής 50 χώρια με πληθυσμό 46.105 άτομα. 2. Στην επαρχία Μεγαρίδος 9 χωριά με πληθυσμό 15.341 άτομα. 3. Στην επαρχία Αιγίνης 4 χωριά με πληθυσμό 1.180 άτομα. 4. Στην επαρχία Θηβών 48 χωριά με πληθυσμό 30.898 άτομα. 5. Στην επαρχία Λοκρίδος 11 χωριά με πληθυσμό 7.073 άτομα. 6. Στην επαρχία Λεβαδείας 11 χωριά με πληθυσμό 4.841 άτομα. Κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας η πόλη της Θήβας παράκμασε οικονομικά τελείως. Ωστόσο δεν έλειψε εντελώς η μεταξουργία, η εριουργία και η υφαντουργία. Κατά τον Τουρκοβενετικό πόλεμο, στα πλαίσια της εκστρατείας του Φραγκίσκου Μοροζίνη, το φρούριο της πόλης κατελήφθη από τους Βενετούς με τη βοήθεια των Ελλήνων κλεφτοαρματολών Παρνασίδας, Υπάτης και Δωρίδας. Η πόλη απελευθερώθηκε προσωρινά για να περιέλθει οριστικά στους Τούρκους το 1695. Με την έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης του 1821 απελευθερώθηκε από τους Έλληνες πολεμιστές κατά διαταγή του Αθ. Διάκου. Κατά τον απελευθερωτικό αγώνα αναδείχθηκαν οι αδελφοί Σκουρτανιώτες. Η πόλη απελευθερώθηκε οριστικά το 1829 μετά τη νίκη του Δ. Υψηλάντη στη μάχη της Πέτρας. Μετά την απελευθέρωση, λόγω σεισμών και του εμπορικού ανταγωνισμού της Λιβαδειάς, η πόλη δεν μπόρεσε να ανακτήσει την παλαιά οικονομική της αίγλη. Η σιδηροδρομική της σύνδεση και η αποξήρανση της Κωπαϊδας βελτίωσαν την οικονομική της θέση. Η Θήβα επλήγη από σεισμούς, φοβερότεροι των οποίων ήταν αυτοί του 1858, 1894 και 1914. μετά την Μικρασιατική Καταστροφή πολλοί πρόσφυγες εγκαταστάθηκαν στην πόλη και έδωσαν ιδιαίτερο τόνο και χρώμα στη ζωή και την πρόοδό της. Η ευρύτερη περιοχή της Θήβας συγκαταλέγεται στις γονιμότερες περιοχές της χώρας. Τα κυριότερα γεωργικά προϊόντα της είναι δημητριακά, κηπευτικά καπνός και βαμβάκι. Στο τελευταίο μισό του 20ου αιώνα εγκαταστάθηκαν στην περιοχή και στη ζώνη επιρροής της πολυάριθμες βιομηχανικές μονάδες. Στις σημαντικότερες από αυτές συγκαταλέγονται εργοστάσια υφαντουργίας, πλαστικών ειδών, σωληνουργίας, τσιμέντου, ηλεκτρικών συσκευών κ.α.
http://www.thiva.gr/portal/page/portal/dimosThivas/history/toyrkokratia
http://boeotia.ehw.gr/forms/fLemmaBodyExtended.aspx?lemmaID=12811
http://www.lithoksou.net/p/plithysmos-kai-xoria-ton-arbaniton-1879-–-1907-2005
https://www.facebook.com/hdiaxronikiistoriatonellinon/?fref=nf
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου